Madonna
American Life
Rok 2003
„American Life” to dziewiąty i według wielu najbardziej polityczny album Madonny. Stanowi on rodzaj manifestu antywojennego, antykonsumpcjonistycznego, a zdaniem przeciwników artystki – antyamerykańskiego. Powstawał na fali doniesień o zbliżającej się wojnie, którą Stany Zjednoczone podjęły przeciwko Irakowi po zamachu na World Trade Center (11 września 2001 roku). Oficjalnie konflikt zbrojny motywowany był produkowaną rzekomo w Iraku bronią chemiczną masowego rażenia.
Album został wydany w momencie trwania ataku na Irak. Mocno sugestywne, ironiczne teledyski i teksty Madonny spotkały się z ostrą krytyką i oskarżeniami o antypatriotyzm. Artystka zdecydowała się ostatecznie na akt autocenzury, wycofując z obiegu klip, by chronić siebie, swoją rodzinę i karierę. Niestety na niewiele zdały się jej próby zachowania neutralności. Krytyka była na tyle silna, że przełożyła się na spadek sprzedaży płyty w Ameryce oraz zniknięcie z listy Billboardu. Jednocześnie płyta zyskała duże zainteresowanie w krajach sprzeciwiających się wojnie. Ostatecznie album stał się 32. najlepiej sprzedającą się płytą 2003 roku i został oznaczony platyną.
American Life to opowieść kierowana nie tylko przeciwko wojnie, ale też konceptowi ,,american dream” – amerykańskiego snu, konsumpcyjnemu stylowi życia i chęci zdobycia sławy.
W zależności od wydania album ma trzy różne okładki. Opisywaną jest ta prezentująca czarno-białe, portretowe zdjęcie Madonny. Wypełnia ono większą część okładki i jest utrzymane w militarnym klimacie.
Artystka jest zwrócona do nas lewym półprofilem. Ma surowy wyraz twarzy. Patrzy na oglądającego zimnym, przeszywającym wzrokiem. Mimo że zdjęcie jest czarno-białe, można na nim dostrzec, że włosy Madonny nie są w charakterystycznym dla niej kolorze blond, są zdecydowanie ciemne. Potwierdzają to teledysk i liczne opisy albumu. Wokalistka specjalnie na potrzeby ,,American Life” przefarbowała włosy na ciemny brąz, by zaakcentować tym zabiegiem odejście od ,,zabawy” i skierowanie się ku poważniejszym tematom.
Włosy Madonny na okładce są proste, sięgają do ramion. Przykrywa je beret, który jest nawiązaniem do stroju jednego z przywódców rewolucji kubańskiej – Che Guevary. Reszta jej ubioru nie jest w całości widoczna na okładce. Dostrzec możemy jedynie fragment rozpinanej kurtki. Z okładki prezentującej pełne zdjęcie dowiadujemy się, że jest to kurtka typu bomberka. „Bomber jacket” jest kojarzona obecnie z modą uliczną, jednak wywodzi się od tak zwanych pilotek – kurtek noszonych przez pilotów samolotów wojskowych od czasów I wojny światowej.
Twarz wokalistki jest biała z mocno zaznaczonymi na czarno cieniami. Przypominają one trochę wzór moro. Lewe oko Madonny jest wyraźnie podkreślone czarnym makijażem. Zaś na jego górnej powiece, łuku brwiowym i fragmencie czoła namalowane są dwa krwistoczerwone, poziome, nierówne pasy. Górny pas kształtem przypomina trochę rewolwer, a interpretowane oba naraz pasy mogą kojarzyć się z żyletką lub pasami z flagi Stanów Zjednoczonych.
Tło okładki nie jest jednoznaczne do odczytania. Wydaje się, że stanowi je jakiś wydruk, być może dokument. Jedynie w lewym górnym rogu widoczne jest coś, co przypomina zamazany napis. Bazgroły są jednocześnie przysłonięte trzema krzywymi, pionowymi pasami oraz czterema gwiazdami. Te elementy odnoszą się do flagi Stanów Zjednoczonych. Całość być może symbolicznie obrazuje Kartę Narodów Zjednoczonych (KNZ), której jeden z artykułów zostaje złamany (zamazany) przez Stany Zjednoczone. Obecnie tak właśnie interpretuje się wojnę w Iraku, jako złamanie jednego z zapisów KNZ. Pozostała część tła jest biała.
Poniżej brody Madonny umieszczony jest napis: ,,Madonna American Life”. Napis również jest krwistoczerwony. Jego litery wyglądają, jakby ociekały krwią. W prawym dolnym rogu znajduje się oznaczenie „Parental Advisory – Explicit Lyrics”. Związane jest ono z tym że album został wydany
w dwóch wersjach – bez cenzury i z ocenzurowanym zwrotem „fuck it”. Wspomniane oznaczenie jest ostrzeżeniem informującym o niecenzuralnym języku.
Autorka: Julianna Matuszewska
Lista utworów:
- American Life
- Hollywood
- I’m So Stupid
- Love Profusion
- Nobody Knows Me
- Nothing Fails
- Intervention
- X-Static Process
- Mother and Father
- Die Another Day
- Easy Ride